Afty to niewielkie i bolesne owrzodzenia będące ubytkami błony śluzowej w jamie ustnej. Pokrywa je biały nalot o zapalnym obrzeżu. Mogą pojawiać się pojedynczo lub w grupach. Występują na wielu obszarach jamy ustnej, choć najczęściej tworzą się na miękkiej fałdzie skóry łączącej policzki z dziąsłami. Przyczyn powstawania aft może być wiele. Do jednych z najczęstszych należą bakterie, które trafiają do jamy ustnej. Tam mają świetne warunki do rozwoju w wilgotnym środowisku. Stres, genetyka oraz osłabiony układ odpornościowy także mają spory wpływ na powstawanie owrzodzeń. Jak je leczyć? Afty często znikają samoistnie, choć czasem wymagają konsultacji z lekarzem.
Rodzaj i przyczyny powstawania aftJak wspomnieliśmy, nie ma jednoznacznej przyczyny powstawania aft. Warto jednak wiedzieć co może wywoływać pojawienie się owrzodzeń.
Są przewlekłe i mają tendencje do nawracania. Przyczynami ich powstawania mogą być:
- Nieodpowiednia higiena (jedzenie nieumytych warzyw i owoców, korzystanie z brudnych naczyń, obgryzanie paznokci itd)
- Uszkodzenia mechaniczne (podrażnienie błony śluzowej szczoteczką, przegryzienie wewnętrznej strony policzka zębami itd)
- Niewłaściwie dopasowana proteza
- Alergia oraz stres
- Przyjmowanie silnych antybiotyków
- Choroby zębów ( próchnica, kamień nazębny, zapalenie kanałów itd)
Do przyczyn ich powstawania należą:
- Zaburzenia hormonalne lub autoimmunologiczne
- Niedobór witamin i składników mineralnych (żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego itd)
- Spożywanie niektórych potraw (szczególnie tych bogatych w konserwanty)
- Znaczne zaniedbanie higieny jamy ustnej
- Choroby migdałków
- Zapalenie zatok
- Zakażenie wirusem opryszczki i brodawczaka
- Celiakia
- Choroba Crohna
Najczęściej afty znikają samoistnie, ale czasem potrzebne jest badanie lekarskie. Szczególnie gdy należy je odróżnić od opryszczki. Zdarza się tak, że pomimo zachowania higieny owrzodzenia nie znikają. Wtedy niezwłocznie powinieneś skonsultować się z lekarzem, który doradzi Ci, z jakich preparatów powinieneś skorzystać. Istnieją również domowe sposoby, którymi skutecznie możesz się wyleczyć.
- Płukania jamy ustnej solą: Wsyp sól do ciepłej wody i płucz nią gardło co najmniej 3 razy dziennie. Woda z solą nie tylko łagodzi ból gardła, ale również zabija bakterie znajdujące się na aftach.
- Płukanie gardła szałwią (działa antyseptycznie likwidując również pleśniawki): Wystarczą dwie łyżeczki szałwii, połowa szklanki wody i 10 minut na zaparzenie. Po odczekaniu aż mieszanka się ostudzi, możesz rozpocząć płukanie (płucz usta minutę). Czynność powtórz kilkakrotnie, w ciągu dnia.
- Do domowego leczenia wykorzystaj miód naturalny, który ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. Po płukaniu wodą ust posmaruj miodem miejsce bólu. Stosuj taką kurację 2-3 razy na dobę.
- Soda oczyszczona lub proszek do pieczenia potrafią działać odkażająco. Połącz któreś z nich z wodą a następnie powstałą masę nałóż na aftę. Czynność powtórz 3 razy dziennie.
- Leki na afty bez recepty: W aptece znajdzie się wiele leków zmniejszających ból oraz stan zapalny. Polecamy takie leki szczególnie osobom, które mają problem z nawracającymi zakażeniami.
- Odkaź ranę wodą utlenioną (nigdy nie używaj alkoholu)
W trakcie leczenia zrezygnuj z gorących napojów, zbyt ciepłych pokarmów i alkoholu. Unikaj również owoców cytrusowych, kwaśnych potraw, czekolady oraz wszystkiego, co doprowadzi do podrażnienia jamy ustnej. Zadbaj o swoją dietę i dodaj do niej produkty bogate w witaminę B12, A,C,E oraz cynk. Znajdziesz je w jogurtach, owocach i warzywach wzmacniających odporność (cebula, czosnek, fasola itd). Warto również zażywać olej z wątroby rekina oraz żeń-szeń.